Nieuw StepUp Startups rapport: De open-source AI-landschap van Europa opschalen

Een nieuw rapport van het StepUp Startups-project, getiteld "The European Open-Source AI Landscape", benadrukt het potentieel van open-source AI om de Europese concurrentiepositie te versterken en de digitale soevereiniteit te vergroten. Het rapport onderzoekt de huidige positie van Europa in het mondiale AI-landschap en benadrukt hoe de wijdverspreide adoptie van open-source AI de "gebruikskloof" kan dichten en innovatie kan bevorderen. Dit is een cruciale stap in de richting van een soevereiner en concurrerender AI-ecosysteem binnen de EU. Open-source AI, gekenmerkt door zijn openlijk beschikbare modellen, tools en datasets, is alomtegenwoordig in de AI-tech stack, waarbij meer dan de helft van de ontwikkelaars regelmatig gebruik maakt van open modellen. Het rapport constateert een aanzienlijke toename van publiekelijk vrijgegeven AI-modellen sinds 2022. Deze open benadering stelt ontwikkelaars, waaronder startups en gevestigde bedrijven, in staat om AI te ontwikkelen en te implementeren zonder gebonden te zijn aan eigen systemen. De overstap naar open-source AI heeft verstrekkende gevolgen, waarbij open modellen snel de prestaties van eigen systemen benaderen. Het rapport geeft aan dat in 2024 slechts 14% van de EU-bedrijven AI gebruikte. Daarom is de bevordering van open-source AI cruciaal voor het vergroten van de adoptie door Europese bedrijven. De EU's Apply AI-strategie, gelanceerd in oktober 2025, beoogt verder het bredere gebruik van AI te stimuleren, wat kan leiden tot kosteneffectieve, herbruikbare tools die in overeenstemming zijn met de EU-waarden. De sterke punten van Europa liggen in zijn eersteklas onderzoek, de samenwerking tussen universiteiten en het bedrijfsleven en de belangrijke bijdragen aan fundamentele AI-tools. Deze bestaande basis stelt de EU in staat zich te concentreren op het ontwikkelen van open, betrouwbare, meertalige en sectorspecifieke AI. Dit vereist voortdurende investeringen en toegang tot computerbronnen, zoals de door de EU gefinancierde AI Factories en uitgebreide EuroHPC-supercomputers.